หมูกำแพง 2023-01-11

มรรค 8 คืออะไร มีอะไรบ้าง

มรรค 8 หมายถึง หนทางสู่การดับทุกข์ ประกอบด้วย สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ

มรรค

มรรค คือ หนทางสู่ความดับทุกข์ ซึ่งเป็นความจริงแท้ข้อที่ 4 ของอริยสัจ 4 
ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้และนำมาเผยแผ่โปรดสัตว์

 

มรรคนั้นมีอยู่ทั้งหมด 8 ข้อ จึงนิยมเรียกสั้นๆว่า มรรค 8 หรือมรรคมีองค์ 8 ซึ่งพระพุทธองค์ทรงสอนไว้ว่า ใครอยากพ้นทุกข์ทั้งปวง ให้ปฏิบัติตามมรรค 8 นี้ โดยที่ มรรค 8 นั้น พระพุทธองค์ได้ทรงอธิบายไว้ว่ามีดังต่อไปนี้

1. สัมมาทิฐิ
สัมมาทิฐิ (คิดชอบ) หมายถึง ความเห็นที่ถูกต้อง ที่ชอบตามทํานองคลองธรรม เช่น เห็นว่าทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว

2. สัมมาสังกัปปะ
สัมมาสังกัปปะ (ดำริชอบ) หมายถึง มีความคิดที่ถูกต้อง ไม่โลภโกรธหลง เข้าถึงความไม่พยาบาท ความไม่เบียดเบียน และไม่มักมากในกาม

3. สัมมาวาจา
สัมมาวาจา (วาจาชอบ) หมายถึง การมีวจีสุจริต 4 ซึ่งประกอบไปด้วย การเว้นจากการพูดเท็จ พูดหยาบคาย พูดส่อเสียด และพูดเพ้อเจ้อ

4. สัมมากัมมันตะ
สัมมากัมมันตะ (ปฏิบัติชอบ) หมายถึง เจตนาละเว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต การไม่ลักทรัพย์สินผู้อื่น และการไม่ประพฤติผิดในกามทั้งหลาย

5. สัมมาอาชีวะ
สัมมาอาชีวะ (หาเลี้ยงชีพชอบ) หมายถึง ประกอบสัมมาอาชีพในทางถูกต้อง สุจริต ไม่คดโกง และไม่หาเลี้ยงตนในทางมิจฉาชีพทั้งปวง

6. สัมมาวายามะ
สัมมาวายามะ (ความเพียรชอบ) หมายถึง ความเพียรพยายามที่ถูกกต้อง ตั้งใจประคองจิตใจตนเองที่จะป้องกันมิให้อกุศลธรรมอันลามกที่ยังไม่เกิดบังเกิดขึ้น ละอกุศลธรรมอันลามกที่บังเกิดขึ้นแล้ว และทำให้กุศลธรรมที่ยังไม่เกิดบังเกิดขึ้น

7. สัมมาสติ
สัมมาสติ (สติชอบ) หมายถึง การมีสติกำหนดระลึกรู้อยู่เป็นตลอดว่ากำลังทำอะไรอยู่ กำหนดรู้สภาวะที่เกิดขึ้นจริงในขณะปัจจุบัน หรือในทางปฏิบัติธรรมเราเรียกว่า สติปัฏฐาน 4 อันประกอบไปด้วย กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน และธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน

8. สัมมาสมาธิ
สัมมาสมาธิ (สมาธิชอบ) หมายถึง คือความตั้งใจมั่นโดยถูกทาง ความตั้งมั่นแห่งกุศลจิตในในอารมณ์อันใดอันหนึ่ง ไม่ฟุ้งซ่าน เป็นสมาธิที่มีรากฐานจากการกำหนดรู้ในสติปัฏฐานทั้ง 4 คือ กาย เวทนา จิต และธรรม

หมายเหตุ สัมมาสมาธินี้คือหนทางการบรรลุ ฌาน 4 อันประกอบไปด้วย ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน และ จตุตถฌาน